Maha Padżapati (Gotami): Błogosławieństwo matki

(Mahāpajāpatigotamītherīgāthā; Thig 6.6)

Wstęp

Uważa się, że kobietą, która ułożyła ten wiersz była Padżapati, matka zastępcza Buddy i królowa Sakjów. Król Suddhodana poślubił jej młodszą siostrę Maję, gdy okazało się, że Padżapati nie może dać mu potomka. Królowa Maja umarła przy porodzie i to jej starsza siostra wychowywała Gotamę jak własnego syna. Gdy Budda osiągnął oświecenie, Padżapati opuściła pałac i została pierwszą bhikkuni, założycielką zakonu mniszek.

Trzecia strofa wiersza sugeruje, że w trakcie praktyki duchowej Padżapati przypomniała sobie przeszłe wcielenia i mogła dzięki temu zweryfikować empirycznie twierdzenie o ciągłym odradzaniu się – „tułaczce” (samsara) z jednego życia do drugiego. Jak wspomina w wierszu, ten proces napędzany jest pragnieniem i „nie pojmowaniem”. W drugiej i czwartej strofie Padżapati mówi, że osiągnęła nibbanę, ostateczne i całkowite wyzwolenia osiągalne w tym życiu.

Zadziwiające, że gdy autorka wspomina Maję w ostatniej strofie wiersza, nie myśli o niej jako o ikonie macierzyństwa i poświęcenia, którą stała się ona w tradycji buddyjskiej, lecz jako o kochanej młodszej siostrze, która zmarła przedwcześnie, nie wiedząc nawet kim stanie się jej syn.

Andrew Olendzki

Budda! Bohater! Chwała tobie!
Tyś pierwszy spośród wszystkich istot!
Tyś uwaolnił od bólu mnie
I tak wiele innych istot.

Cierpienie zostało zrozumiane.
Źródło pragnienia wyschło.
Dotknęłam ustania [cierpienia]
Na szlachetnej ośmiorakiej ścieżce.

Byłam kiedyś matką i synem;
Ojcem, bratem, a także babką.
Nie pojmowałam co jest prawdziwe,
I tułałam się nie znajdując [spokoju].

Lecz teraz ujzałam Błogosławionego!
To jest ma ostatnia złożona forma.
Tułaczka narodzin dobiegła kresu.
Nie ma już teraz ponownego powstawania.

Spójrz na zgromadzenie wyznawców:
Podejmują wysiłek, są opanowani,
Zawsze z mocnym postanowieniem –
Tak należy czcić Buddów.

Pewne, że dla dobra wielu
Maja powiła Gotamę,
Który rozbija masę bólu
Tych, co dotknięci chorobą i śmiercią.