Paprotniki.pdf
(
60 KB
)
Pobierz
<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 4.01//EN" "http://www.w3.org/TR/html4/strict.dtd">
Dział 8 - Paprotniki
Paprotniki dzieli się sztucznie na 3 typy i 5 gromad:
a) typ – widłakowe (gromady: widłaki różnozarodnikowe, widłaki jednozarodnikowe, widliczki);
b) typ – skrzypowce (gromada: skrzypy);
c) typ – paprociowe (gromada: paprocie).
W przeciwieństwie do mszaków, ich pokoleniem dominującym jest sporofit, mniejszy, ale niezależny gametofit nazywa
się przedroślem. Dawniej (w karbonie) ogromne widłaki różnozarodnikowe (lepidodendrony) wraz z ogromnymi
skrzypowcami (kalamitami) tworzyły lasy węglowe. Współcześnie rośliny te żyją w zaciemnionych lasach, a czasem w
wodzie, są niedużymi bylinami, czyli roślinami wieloletnimi, które zimują w postaci kłączy, a liście zrzucają.
Posiadają korzenie przybyszowe, liście i łodygę (często podziemną nazywaną kłączem), dlatego zalicza się je do
organowców. Tworzą tkanki. Liście uczestniczące w rozmnażaniu nazywa się sporofilami (liśćmi zarodnionośnymi), a
liście uczestniczące w fotosyntezie trofofilami (liśćmi asymilacyjnymi), czasem jednak liść może łączyć obie te funkcje.
Kłącze gromadzi substancje zapasowe i ma niemal nieograniczony wzrost (od przybytku głowa nie boli), może też służyć
do rozmnażania wegetatywnego.
Sporofit widłaków wyróżnia pokryta liśćmi łodyżka, gametofit natomiast aby prawidłowo się rozwijać, wchodzi
w symbiozę z grzybem mikoryzowym, który dostarcza roślinie wodę i sole mineralne, a pobiera glukozę (ciekawostką
jest, że polski botanik Franciszek Kamieński odkrył takie zjawisko).
U niektórych skrzypów wyróżnia się u sporofitu pęd letni (barwa zielona, boczne odgałęzienia liści) i wiosenny
(kłos zarodnionośny, barwa brązowa, brak liści), każdy z tych pędów posiada korzenie, kłącze i liście zarośnięte w
pochewkę, w nawiasach wypisałem walory charakterystyczne. Kłącze podzielone jest na segmenty tworzące węzły i
międzywęźla. Oba pędy wzmocnione i usztywnione są dzięki kanałom powietrznym i tlenkiem krzemu, dlatego gdy
łamiemy taką roślinę (a nie powinniśmy, bo większość jest chronionych), słyszymy specyficzny trzask. Przedrośle jest
dwupienne (męskie większe), płatowe i zielone.
U skrzypów i widłaków sporofile (przypomnijmy: liście uczestniczące w rozmnażaniu) zebrane są w kłos
zarodnionośny (strobil).
Sporofit paproci wygląda jak kilka sklejonych pióropuszy, a to z powodu charakterystycznego ułożenia liści
(chyba większość z Was ma w domu paprotkę, zobaczcie). Młode liście są zwinięte (wstydzą się tych starych bałwanów,
tę cechę z tego, co pamiętam także widać u zwykłej paprotki). U paprotki zwyczajnej liście pełnią funkcje zarówno
asymilacyjne, jak i rozrodcze. Mianowicie zarodnie paproci umiejscowione są na spodniej stronie liści w tzw. kupkach
zarodników, czasem chronionych zawijką. Łodyga nie może przyrastać na grubość, często występuje w postaci kłącza.
Na długości kłącza wyrastają korzenie przybyszowe. U tropikalnych łodyga w postaci pni może sięgać 20 metrów.
Zazwyczaj jednopienny gametofit ma postać jedno-centymetrowego serduszka posiadającego chwytniki.
Do zapłodnienia
ZAWSZE
dochodzi w środowisku wodnym. Pokrótce omówię teraz cykle rozwojowe:
1. Widłaki:
a) widłaki jednakozarodnikowe (na przykładzie widłaka goździstego): zachodzi mejoza w zarodniach
(wytworzenie się identycznych zarodników), wysypanie zarodników, rozwinięcie jest jednopiennego
przedrośla, plemnik zapładnia komórkę jajową, z zygoty wyrasta łodyżka sporofitu;
b) widłaki różnozarodnikowe (na przykładzie poryblinu jeziornego): mejoza zachodząca w mikro- i
makrosporangiach, uwolnienie zarodników, wytworzenie dwupiennego gametofitu (z makrosporangiów
żeńskie), zapłodnienie komórki jajowej, wyrośnięcie sporofitu.
2. Skrzypowce: mejoza w zarodni, wysypanie zarodników (mejospor), wyrośnięcie jednopiennego gametofitu,
zapłodnienie komórki jajowej, wytworzenie sporofitu.
3. Paprociowce:
a) paprocie jednakozarodnikowe (na przykładzie narecznicy samczej): mitoza w zarodni, wysypanie się
zarodników, wyrośnięcie jednopiennego gametofitu, zapłodnienie komórki jajowej przez wielowiciowego
plemnika, wytworzenie sporofitu żyjącego kosztem gametofitu;
b) paprocie różnozarodnikowe (na przykładzie salwinii pływającej): mejoza w mikro- i makrosporangiach,
zarodniki wypływają na powierzchnię, wytworzenie dwupiennego przedrośla, zapłodnienie komórki jajowej,
powstanie zygoty a potem sporofitu.
Artykuł zakończę krótkim opisaniem znaczenia i występowania paprotników. W Polsce widłakowatych mamy około 12 i
wszystkie są pod ochroną. Skrzypowców mamy 9 gatunków, napar z nich działa moczopędnie i używany jest do leczenia
miażdżycy i kamicy. Paprociowych mamy ponad 50 gatunków.
Gromada:
Przedstawiciele:
Widłaki jednakozarodnikowe:
Widłak goździsty, widłak spłaszczony
Widłaki różnozarodnikowe:
Poryblin jeziorny
Skrzypy:
Skrzyp leśny
Paprocie jednakozarodnikowe:
Narecznica samcza
Paprocie różnozarodnikowe:
Salwinia pływająca
Artykuł pochodzi z: www.biologiawliceum.blogspot.com
Plik z chomika:
brzuucha
Inne pliki z tego folderu:
Mięśnie.pdf
(2627 KB)
9 Metabolizm i termoregulacja.pdf
(904 KB)
krążenie.pdf
(6212 KB)
Cytologia pyt[1].1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11.doc
(2370 KB)
biologia dla ucznia.rar
(18352 KB)
Inne foldery tego chomika:
biologia- ksiazki do maturki
chemia witowski
Moja prezentacja maturalna- parodia rzeczywistości PRLu w literaturze i filmie
notatki z operonu
testy biologia
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin