Schronologia_3.pdf

Wakacyjnie i pożegnalnie

Kanikuła w pełni, komary tną jak zwykle,

przegraliśmy na piłkarskim turnieju jak zwykle i

tylko czekać, aż polskim zwyczajem zaczną

narzekać rolnicy (na klęskę nieurodzaju bądź

urodzaju, więc powód się znajdzie).

Czytelnicy, wyrywać z błogiego, sennego

lenistwa letniego. Stąd też, trzeci, ostatni już

numer naszego „ezokolicznika ukazuje się —

prawem koła — zgodnie z obietnicą i w terminie

(mimo problemów technicznych, wszak

działanie w kryzysie to nasza specjalność).

W tym numerze odtajnimy oblicze

Informacji. Przez wielkie „I — tej w radiu i tej w

Internecie. Dowiemy się, co mają ze sobą

wspólnego okultyzm i piłka nożna, trzynastka i

Zygmunt, oraz — dlaczego te wszystkie

elementy są postapo. (Cichutka podpowiedź:

Bo Emanacja tak chciała!!!). Być może

apokaliptyczny wymiar treści zelżał przez

dokuczliwy upał, który Redakcji musi dawać się

we znaki. Wszak biuro każdego postapowca

domyślnie wygląda siermiężnie i kryzysowo:

stare, brzydkie krzesła i fotele, obite szorstkimi

tkaninami z przewagą zaprojektowanych

hurtowo kraciastych wzorków-koszmarków.

Niektóre z odłamaną nogą i opadającym wciąż

do tyłu oparciem. Zaduch pleśni i kurzu,

osiadłego na pożółkłych firankach. W takich

warunkach i stary wentylator typu „wiatraczek

nie pomoże. Dlatego też, gdyby materiał wydał

się Wam… swoisty (a może właśnie nieswoisty,

niespecyficzny dla tematyki Schronu?) —

uwierzcie, że stał za tym kryzys. Liczymy

zresztą na to, że nasze teksty wpasują się

idealnie między schłodzoną Nuka-Colę i chipsy

z gumofilców mutanta, prażone na silniku

zamiast grilla. Bądź przeterminowany zestaw

kibica, który przecież trzeba zjeść, co się ma

zmarnować. Jedzcie, pijcie, czytajcie. Ku

chwale Jej Wysokości!!!

rys. damWo

Cykliczność towarzyszy nam niezmiennie od

zawsze, gdyż fortuna kołem się toczy wkoło

Macieju i dalej w kółko na okrętkę w krąg od

wieków. Że zaś powtarzalność i schemat rodzą

uspokojenie i poczucie bezpieczeństwa

(udowodnili to słynni Amerykańscy Naukowcy

lata

W imieniu ekipy Okolicznika: Specynka

temu) —

nie

chcemy

Was,

Drodzy

122

Piątkowa Oś Czasu

1410 – Wojska poddowódtwemJagiełły

ajły i paliły Dąbrówno. a dwa dni

dadą wycik Kryżakom pod

Grunwaldem.

1508 – Pierwsza bitwa pod Orą.

pewnociąnietakważnaipektakularna

jak ta z 1514, ale warto o niej wpomnieć.

1521 – Pierwy ra abrmiał Dwon

Zygmunt. Więej – strona 11

1666 – Lubomirkipokonujearmikrólewkąw

bitwiepodMątwami.

1772 – James Cook ropocąłwojądrugą

podróż dookoła wita. Królewkie

Towarzystwo Naukowe leciło mu

poszukiwanie Terra Australis . HMS

Resolution i HMS Adventure wypłynły

Plymouth.

1793 – Jean Paul Marat otał

zasztyletowany w wannie przez Charlotte

Corday. Scena otała odtworzona na

obrazie ( Śmier Marata ) przez Jacques-

Louia Davida, który był pryjacielem

Marata.

1869 – Łódtałaibogataogaowe

owietlenieuliciplaców.

1870 – Depesza emska powodem

zamieszania wówcenejEuropie. Więej

– strona 7

1897 – Marconiotrymujeamerykańki

patent na telegraf bez drutu. Więej –

strona 4

1930 – Ropocły i pierwe

mitrotwa w piłce nożnej. Miejcem

rogrywekbyłUrugwaj. Więej – strona 11

1943 – Adolf Hitler wydaje rozkaz

wtrymaniaoenywynaŁukuKurkim.

1944 – TadeuBór-Komorowkiakońcył

akcjcaleniowąBatalionówChłopkichi

rmiiKrajowej,aoddiałyKlekandra

KryżanowkiegowrarmiąCerwoną

dobyłyWilno.

1969 – Wytrelono radiecką ond

kiżycową Łuna 15 .

1977 – W Nowym Jorku wytąpiła

dwudietopiciogodinna

awaria

1980 – Ropocąłitrajkpracowników

MPK w Lublinie.

elektrycnoci.

2002 – Powtał diały Ciekawych

QuetówF1iFT,dopowtaniaktórych

prycyniliiHammeriMCornic.

1995 – Wahadłowiec Dicoveryropocął

mij STS-70.

2004 – Interplayodpredałprawadogry

Fallout 3 firmie Bethesda Softworks

(twórcommidyinnymiMorrowinda).

2008 – W wypadku samochodowym

ginąłBroniławGeremek.

2009 – TrynatySchronwragencją

Wydawnicą Runa ogłaa konkur

promujący biór opowiadań Krytoa

Kochańkiegopt."abójcaCarownic".

123

Guglielmo Marconi i radio, czyli spór o patenty i pamięć

Siedmiolampowa superheterodyna

– kunsztowny, luksusowy mebelek

ustawiany w salonie na honorowym

miejscu. Przedwojenny szczyt użytkowej

elektrotechniki. Kosztowny – do 1000

złotych, według cennika wileńskiej firmy

Elektrit . Nawet najprostsze modele nie

były tanie (ok. 200 zł) ale mając

odpowiednie pojęcie można się było

pokusić o samodzielną konstrukcję.

Znaczące narzędzie wpływu, nawet

dziś. Istnienie Radia Maryja dowodzi, że to

medium ciągle ma w sobie magię, że

mimo dominacji obrazkowej kultury,

spowszednienia i komercyjnych formatów

uśmiercających oryginalność, nie daje się

zredukować do roli towarzyszącego

zakupom czasoumilacza.

Poszukiwanie początków radia w

równaniach Maxwella (1865) –

teoretycznie uzasadnione – wydaje się

jednak pewną przesadą. Podobnie ma się

sprawa z odkryciem Hertza, który

doświadczalnie potwierdził (1886) istnienie

postulowanych przez poprzednika fal ale

nie widział ich praktycznego zastosowania

i zmarł zbyt młodo by go doczekać.

Udanym – i powszechnie uznanym

– protoplastą był ‘telegraf bez drutu’

Marconiego (patent brytyjski z 2 czerwca

1896, a amerykański z 13 lipca 1897

roku). Za to głównie – dosłownie; ‘za

wkład do rozwoju telegrafii bez drutu’ –

dostał Marconi Nagrodę Nobla (wraz z C.

F. Braunem – tylko kto o nim pamięta?).

Marconi był zdolnym eksperymentatorem

ale nie był ani pierwszy, ani najlepszy.

Dlaczego właśnie on zmonopolizował

praktycznie rynek morskiej

długodystansowej telegrafii (ok. 1915

roku), a pamięć właściwie do dzisiejszego

dnia? Dlaczego przyćmił wielu innych

konstruktorów i wynalazców? I to na tyle

skutecznie, że pamiętają o nich tylko

drobiazgowi, lubujący się w przyczynkach

specjaliści, a z radiem kojarzy się

wyłącznie on?

Okno na świat, bez obrazu

wprawdzie ale fonia wystarczała, by

uruchomić wyobraźnię. Zatopić się w

dźwiękach z filharmonii albo synkopach

jazzbandu. Uwierzyć w najazd Marsjan

(audycja O. Wellsa z 1938 roku). Dać się

uwieść charyzmie Duce, Führera czy F.

D. Roosevelta. Dobór postaci

nieprzypadkowy. Mimo różnic, oni jako

pierwsi zaczęli świadomie wykorzystywać

potęgę radia w polityce. Na wizji – z

różnych przyczyn – wypadali gorzej.

Trudno Marconiemu czynić zarzuty

z faktu, że urodził się w bogatej rodzinie –

właścicieli ziemskich, przemysłowców,

bankierów. Że potrafił swobodnie poruszać

124

się w rzeczywistości społecznej dwóch

krajów – z pochodzenia i obywatelstwa był

Włochem ale jego pierwszym językiem był

angielski. Że nawiązywał i wykorzystywał

kontakty w urzędach, wojsku i biznesie.

Wynalazek miał olbrzymi potencjał w

każdej z tych sfer – zresztą trafił na

przygotowany grunt, imperium brytyjskie

zgłaszało zapotrzebowanie (poczta i flota).

Że miał środki na spektakularne pokazy i

potrafił zadbać o rozgłos bijąc kolejne

rekordy – nawet jeśli niektóre z nich

(łączność przez Atlantyk w 1901 r.) budziły

wątpliwości. Że ‘charytatywnie’

podejmował się prestiżowych wyzwań –

informowanie królowej Wiktorii o stanie

zdrowia następcy tronu (150 depesz w

1898 r.), czy uruchomienie Radia

Watykańskiego (zapowiadał pierwsze

radiowe wystąpienie papieża w 1931

roku). Że należał do establishmentu - dwa

arystokratyczne małżeństwa, tytuł markiza

w 1929 r. Że dbał o sławę i się nią cieszył -

liczne prestiżowe medale, ordery

państwowe, doktoraty honoris causa,

przewodniczenie Królewskiej Akademii

Nauk. Że starał się o polityczne wpływy –

senator (1914), delegat na konferencję

pokojową w Paryżu (1919). Nawet

aktywny udział w ruchu faszystowskim (od

1923 roku, od 1930 był członkiem Wielkiej

Rady Faszystowskiej, Mussolini był

świadkiem na drugim ślubie) można

zrozumieć. Niewielu wtedy miało pojęcie

do czego to prowadzi, zresztą nie należy

utożsamiać włoskiego faszyzmu z

nazizmem. Kończąc to długie wyliczenie

należałoby dodać jeszcze pasję żeglarską,

służbę w marynarce oraz osiągnięcia w

radiotelefonii i konstrukcji anten.

zakurzonych archiwów. Należy jednak

oddać sprawiedliwość Marconiemu. W

początkowym okresie, telegrafu

iskrowego, "najlepiej rozwiązał problemy

techniczne z przesyłaniem informacji za

pośrednictwem fal elektromagnetycznych".

Tak podsumowuje w krótkiej notce jego

osiągnięcia A. K. Wróblewski w swojej

monumentalnej "Historii fizyki". Trzeba do

tego dodać jeszcze jedno, potrafił

stworzyć i prowadzić przedsiębiorstwo

dzięki któremu wynalazek stał się

powszechnie dostępną technologią.

Co ciekawe, metody jakie stosował

by osiągnąć sukces zaszkodziły mu

ostatecznie w biznesie, ale nie naruszyły

pozycji w pamięci i historii. ‘Pożyczał’

patenty, patentował cudze wynalazki, a

później – pod wpływem opinii publicznej –

kupował te, które mu zagrażały.

Bezwzględnie wykorzystywał przewagę

dążąc do monopolu. Kontrakt z Lloyds’em

(1898) dawał mu nie tylko wyłączność na

sprzęt, ale i przewidywał, że stacje

brzegowe mogą nawiązywać łączność

tylko ze statkami wyposażonymi w jego

aparaturę. Nieco później US Navy nie dała

sobie narzucić wyłączności i pomimo

pozytywnych wyników prób, zrezygnowała

z kontraktu zakupując sprzęt u innych

producentów. Pozycję Marconiego

naruszył skandal niemalże dyplomatyczny.

W 1902 roku jego stacja odmówiła

przekazania depeszy do prezydenta USA

T. Roosevelta, ponieważ nadawca

(niemiecki parowiec - SS Deutschland)

miał inny nadajnik. Marconi zaognił

sprawę mówiąc o pasożytach żerujących

na jego inwestycjach. Wyczucie go

zawiodło. Niemcy zaczęli aktywnie

wspierać rodzimych producentów, a

Amerykanie nabrali dystansu.

Potrafił wykorzystywać szanse. To

dowody jego geniuszu. Śnieżna kula,

sprzężenie zwrotne. Sukcesy na jednym

polu ułatwiały osiąganie go na innych. Był

politycznie i towarzysko umocowanym

biznesmenem – celebrytą. Inni wynalazcy

nie mieli takich atutów -

Symptomatyczna dla jego metod

jest kwestia uzyskania amerykańskiego

patentu na radio (generację fal wysokiej

częstotliwości do celów transmisji).

trafili

125

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: