Wykład IV
Temat: Programy i podręczniki
Program ani podręcznik nie mogą zniewalać nauczyciela, muszą być tylko pomocą.
- może wybrać gotowy program
- może zmodyfikować gotowy program
- może napisać autorski program nauczania
„ Program zakłada cel, drogę do celu oraz środek realizacji celu” K.Komorowska
Zawartość programu jest ściśle powiązana z poglądami jego autora na edukację oraz otaczającą rzeczywistość.
Program nauczania powinien zawierać:
- szczegółowe cele kształcenia i wychowania
- treści zgodne z treściami nauczania zawarte w podstawie programowej
-sposoby osiągnięcia celów kształcenia i wychowania (metody)
-opis założonych osiągnięć ucznia
(przewidywane osiągnięcia uczniów,kontrola)
- sposób oceny i kryteriów oceny
Kryteria doboru programu:
-orientacja
-potrzeby i możliwości
- elastyczność
-heurystyczność
- funkcjonalność
„Podręcznik to konwencjonalny środek dydaktyczny czyli przedmiot, który dostarcza określonych bodźców sensorycznych i ułatwia poznawanie rzeczywistości” Cz.Kupisiewicz
Funkcje podręcznika:
-podaje materiał nauczania w sposób uporządkowany
- ułatwia uczniom pracę poznawczą
-ułatwia uczniom sprawne wracanie do przerobionego materiału
- zaznajamia z modelowymi przykładami zadań bądź prac
-umożliwia uczniom i nauczycielom szybkie sprawdzanie czy właściwie zrozumieli treść
-uczy samodzielności
-ułatwia planowanie i sprawdzenie prac domowych
Kryteria doboru podręcznika:
I. merytoryczne kryterium oceny
· idea integracji
· problematyka i proporcje integracji
· procentowy udział pracy bierny i czynny ucznia
· dominujące strategie przekazywania wiedzy
· zgodność treści z aktualnymi faktami
II. dydaktyczne kryterium oceny
· zgodność treści podręcznika z podstawowymi treściami nauczania przedmiotu
· sposoby rozwijania zainteresowań
· tworzenie sytuacji problemowych
· zaproszenie ucznia do samodzielnego zdobywania wiedzy
III. językowe kryterium oceny
· język podręcznikowej narracji
· czytelność i jasność struktur składowych, żywność języka
· dobór tekstów
· formy poleceń i pytań
IV. edytorskie kryteria oceny
· atrakcyjność materiału ikonicznego, kolorowych stron
· różnicowanie informacji ważnych i peryferyjnych, krojom czcionek, wytłuszczenia;
Wykład VI
Temat: Ocenianie opisowe
Ocenianie jest integralną częścią procesu nauczania. Należy je zaplanować ,czyli określić:
· sposoby zbieranie informacji o postępach i osiągnięciach uczniów
· sposoby komunikowania informacji zwrotnych
· ewaluację procesu edukacyjnego
· przebieg
· współpracę między uczniem, rodzicami a nauczycielem
„kontrola” -sprawdzanie osiągnięć uczniów pozwalający stwierdzić czy i w jakim stopniu uczniowie opanowali materiał programowy, jakie pojęcia, reguły, umiejętności zostały stosunkowo lepiej przyswojone, a jakie słabiej.
„Ocena” -informacja o efektach uczenia się, dostarczania uczniowi przez kogoś, łącznie z wartościowaniem tych efektów w postaci stopnia lub opisu”
Cechy Oceniania –trafność, rzetelność, obiektywizm, przyjazne, systematyczne, bieżące, jawne , aktywne
Rodzaje oceniania:
· wstępne
· bieżące
· semestralne
· końcowe
Rozporządzenie MEN z 19.04.1999 wprowadzenie we wszystkich klasach nauczania zintegrowanego ocenę opisową końcową.
Ocena opisowa- ustna lub pisemna informacja nauczyciela na temat wykonywania zadania przez ucznia. Te informacje dotyczyły zarówno procesu wykonywania zadania , jak i efektu działalności uczniów.
Cele, funkcje:
· informacje ucznia o jego poziomie osiągnięć w jego zachowaniu.
· Udzielenie uczniowi pomocy w samodzielnym planowaniu swojego rozwoju
· Motywowanie ucznia do dalszych postępów w nauce i zachowaniu
· Dostarczanie rodzicom (prawnym opiekunom) i nauczycielom informacji o postępach, trudnościach w nauce, zachowaniu oraz specjalnych uzdolnień ucznia
· Umożliwienie nauczycielom dostarczenia informacji i metod pracy dydaktyczno-wychowawczej
Elementy oceny opisowej:
· Wyszczególnienie i docenienie dobrych elementów pracy ucznia
· Odnotowanie tego co wymaga poprawienia lub dodatkowej pracy ze strony ucznia
· Wskazówki w jaki sposób uczeń powinien poprawić pracę
· Wskazówki w jakim kierunku uczeń powinien pracować dalej.
Formy oceny opisowej
- charakterystyka ucznia
- list do ucznia
-list do rodziców
- recenzja
- komentarz
Sposoby gromadzenia informacji :
· Samoocena
· Obserwacje
· Analiza wytworów ucznia
· Testy sprawdzające i sprawdziany
· Zadania praktyczne
· Rozmowy, wywiady
· Ankiety
· Badania socjometryczne
Walory oceniania opisowego :
-ujmuje indywidualne różnice rozwojowe dzieci w poszczególnych sferach
- odnosi się do norm i sprecyzowanych kryteriów oceniania
-niweluje rywalizację
-dostrzega wysiłek ucznia
- przygotowuje do samokontroli i samooceny
- aktywizuje bez oceny negatywnej
-niweluje napięcia
- pozwala odkrywać wiedze dla wiedzy nie dla stopnia
-pozwala dziecku na błędy
zwariowanakas1990