6.doc

W tym wątku będziemy zastanawiać się czy obecnie byłoby możliwe wprowadzenie w życie zapisów ustawy jędrzejewiczowskiej?

Przede wszystkim część postulatów ustawy Janusza Jędrzejewicza jest dziś aktualnych. Ustawa o ustroju szkolnictwa z dnia 11 marca 1932r. nazywana "ustawą jędrzejewiczowską" wprowadziła ład w systemie szkolnym, który umożliwiał uczniom sprawne przechodzenie z niższego szczebla edukacyjnego na wyższy.

Po ukończeniu nauki w szkole podstawowej, wyższym szczeblem było gimnazjum, a później liceum profilowane i dzisiaj również powróciły do łask, te same zmiany w szkolnictwie. Mamy więc 6 lat podstawowej szkoły, 3 lata gimnazjum i 3 liceum i przymus szkolny do osiemnastego roku życia w szkołach, lub na kursach doszkalających. Szkoły akademickie dzielą sie na uniwersytety, politechniki i akademie.

Na pewno teraz jest również udostępniona edukacja dzieciom wiejskim, czy niepełnosprawnym (szkoły zintegrowane np.). Dziś nie ma większego znaczenia skąd pochodzisz. Masz takie same prawo do nauki, jak inni. W czasach współczesnych Jędrzejewiczowi był on prekursorem w walce o równe prawa w tym temacie.
Szkoły są także państwowe i bezpłatne, a nadzór nad nimi ma Ministerstwo Oświaty i Wychowania.

Z postulowanych przez niego zasad po dziś dzień obowiązuje również ta mówiąca o przyjmowaniu na wyższe uczelnie. Upoważnia do tego tylko zdanie egzaminu maturalnego.

Tak więc dzisiejszy system, po reformie Handkego z 1998 r., wygląda podobnie; być może był nawet próbą odtworzenia systemu Jędrzejewicza. Ponadto wydaje mi sie, że zadania szkoły są bardzo podobne do zadań, które określiła ustawa "jędrzejewiczowska" mianowicie zadania takie jak: wychowanie religijne, moralne, umysłowe i fizyczne.

Aby spełnić jeszcze postulaty należałoby wprowadzić więcej nacisku na wychowanie społeczno obywatelski (w szkołach średnich). Jeszcze nie tak dawno istniał przedmiot PO (Przysposobienie Obronne), a teraz mamy WOS (wiedza o społeczeństwie), z tymi zmianami akurat nie byłoby problemu. Tak więc do całkowitego wprowadzenia zapisów ustawy Jędrzejewiczowskiej nie potrzeba już wiele.

W dziejszym systemie szkolnictwa możemy znaleźć niektóre cechy z postulatów ustawy Janusza Jędrzejewicza:
- przedszkole
- szkoła powszechna- obowiązkowa i dalsze obowiązkowe szkolenie do osiemnastego roku życia w szkołach bądź na kursach dokształcających;
- gimnazjum trzyletnie (dawniej czteroletnie)
- dwuletnie liceum ogólnokształcące (sprofilowane), bądź trzyletnie liceum zawodowe, każde kończące się maturą uprawniającą do studiów wyższych
- szkoły akademickie dzielą sie na uniwersytety, politechniki i akademie

- nie wywiera się przymusu wyznaniowego, mimo, iż religia jest jako przedmiot w szkole. Jeśli ktoś nie może uczestniczyć w tych zajęciach ze względu na odmienne poglądy, pobiera naukę etyki

Na podstawie artykułu Olgi Jabłonko Francuska myśl andragogiczna — Antoine Nicolas
Condorcet (1743–1794) (zamieszczonego na stronie internetowej
http://www.kulturaihistoria.umcs.lublin.pl/archives/966)
wskaż aktualność poglądów Condorceta.

Jean Antoine Nicolas Caritat markiz de Condorcet (ur.17 września 1743 w Ribemont, zm. 29 marca 1794 w Bourg-la-Reine) – francuski filozof - racjonalista, matematyk, ekonomista i polityk. Pozostawił po sobie bogatą spuściznę polityczną i oświatową, swój plan reformy szkolnej zawarł w "Projekcie organizacji wychowania publicznego". Postulował w nim publiczne, powszechne obowiązkowe i bezpłatne dla wszystkich nauczanie na wszystkich poziomach oświatowych. Celem wykształcenia powinno być rozwijanie w każdym pokoleniu zdolności fizycznych, moralnych i przede wszystkim intelektualnych. Taka edukacja miała za zadanie podnosić całą ludzkość na wyższy poziom. Każdy człowiek powinien mieć możliwość rozwijania i kształtowania własnych talentów, powinien znać swoje prawa i umieć z nich korzystać, ma uczyć się i pracować również dla ogólnego dobrobytu całego społeczeństwa.
Jego nowoczesne poglądy spotykały się z krytyką, niemniej jednak okazały się ponadczasowe.

Aktualność poglądów Condorceta:

- nauka jest obowiązkowa, powszechna i bezpłatna – dzieci do 18 roku życia muszą się kształcić, kształcenie na niższych poziomach jest bezpłatne (pomijam oczywiście pieniądze wydane na książki, przybory szkolne, komitety, itp.), coraz więcej szkół wyższych oferuje nauke za darmo lub przy niskich kosztach.

- równość w dostępie do edukacji zarówno dla kobiet, jak i dla mężczyzn – jak pamiętamy od niedawna dopiero kobiety mają pełny dostęp do edukacji, wcześniej tylko chłopcy posiadali taki status; obecnie ten dostęp jest bardzo szeroki, a jak wynika z sondaży, więcej kobiet niż mężczyzn podejmuje kształcenie.

- możliwość kształcenia się bez względu na status społeczny i ekonomiczny oraz pochodzenie – szkoły są dziś dostępne dla wszystkich, coraz częściej nowoczesne budynki oddawane są do użytku dzieciom na wsiach; zanikają też różnice wywołane stanem majątkowym (dzieci z biedniejszych rodzin są więcej wspomagane przez różne instytucje – szkoła oferuje różnego rodzaju stypendia socjalne), a więc czy ze wsi, czy z miasta, czy z bogatej rodziny, czy z biednej, każdy może się uczyć.

- przykładanie dużej wagi do edukacji powszechnej jako środka postępu ludzkości - Condorcet mówił o traktowaniu szkoły jako instytucji mającej uczyć jednostkę przydatnych rzeczy, ułatwiających jej codzienne funkcjonowanie; dziś również szkoła ma za zadanie przygotować uczniów do pełnienia przez nich określonych ról społecznych w przyszłości.

- wyposażenie pracowni w szkołach w odpowiednie eksponaty, przybory, materiały – szkoły są coraz lepiej wyposażone; laboratoria, przyrządy (gografia, chemia, fizyka), okazy przyrodnicze (biologia).

- podział stopni szkolnictwa:
1. Szkoła początkowa, elementarna czyli nasza podstawówka
2. Szkoły średnie jako nasze gimnazjum
3. Instytuty - odpowiednik dzisiejszych techników i liceów profilowanych
4. Licea - czyli współczesne uniwersytety

- możliwość wyboru profilu nauczania przez uczniów liceów – nie tylko w liceach profilowanych mamy taki wybór, również licea ogólnokształcące oferują nam klasy o różnych profilach.

- istnienie instytucji nadzorującej działalność instytucji szkolnych – Ministerstwo Oświaty

- szerokie upowszechnianie oświaty poza szkołą - dni otwarte teatrów, noce muzeów, spotkania z ciekawymi autorami, artystami; kina, teatry, muzea są dostępne dla wszystkich.

- nauczanie jako proces całożyciowy - Condorcet proponował w swoim projekcie umożliwienie kontynuowania nauki ludziom dorosłym w tzw. liceach, gdzie wspólnie mogliby uczyć się studenci, profesorowie, uczeni. Myślę że dzisiaj dobrze przystaje do tego pomysłu koncepcja osiągania kolejnych stopni naukowych, oraz tzw. uniwersytety trzeciego wieku, w których ludzie dojrzali mogą rozwijać swoje zainteresowania i wiedzę. Dziś również tak jak w Oświeceniu twierdzi się, że kształcenie ustawiczne jest ideą o głębokim humanistycznym charakterze, gdyż w centrum zainteresowania stawia przede wszystkim człowieka, jego potrzeby, dobro, pomyślność. Celem jest również tak samo stworzenie mu optymalnych warunków do samokształcenia i kształcenia całożyciowego przy jednoczesnym uwzględnieniu rozwoju sfery osobistej społecznej i zawodowej.

- religia - co prawda lekcje religii są organizowane w szkołach, jednak nie są obowiązkowe, więc w pewnym stopniu pokrywa się to z postulatem Condorceta. Uważam podobnie jak Condorcet, że nie powinno być religii w szkołach i myslę, że niebawem i ten postulat doczeka swojej realizacji. Moim zdaniem wyznanie wiary jest każdego prywatną sprawą i nie powinno być w ogóle łączone z procesem edukacji. Jestem katoliczką i przeciwko religii absolutnie nie mam nic ale uważam, że przedmiot ten powinien być prowadzony poza godzinami lekcyjnymi.

Jak najbardziej w dzisiejszych czasach sprawdza się koncepcja ,że ludzie poprzez naukę będą dążyć do wolności i równości, że dzięki zdobywanej wiedzy będą dążyć do ogólnego postępu społecznego i kultury, pokoju i szczęścia. Ludzie uczący się mają większą świadomość swoich praw, są mniej podatni na manipulację oraz wpływy innych, mają większe poczucie wolności, są mniej zależni od innych - wiedza w pewie sposób „wyzwala”. Dzięki dalszej edukacji jednostka może kształtować i rozwijać własną osobowość, wrodzone zdolności, kształtować postawy moralne, zdobywać nowe umiejętności i kompetencje.