Temat: Jak się uczyć? Metody efektywnej nauki.
Cel główny: podwyższenie jakości pracy ucznia poprzez kształtowanie postawy świadomego zdobywania wiedzy.
Cele lekcji:
Uczeń
o Zna pojęcie mnemotechniki,
o Poznaje rodzaje technik pamięciowych,
o Doskonali pamięć i koncentrację,
o Rozwija umiejętność twórczego myślenia,
o Potrafi posługiwać się kilkoma mnemotechnikami w celu szybkiego zapamiętywania.
Metody: oglądowa i instruktażowa, pogadanka, ćwiczeń praktycznych.
Formy pracy: zbiorowa, grupowa, indywidualna.
Czas realizacji: 1 jednostka lekcyjna.
Środki i materiały dydaktyczne:
o Prezentacja multimedialna,
Bibliografia metodyczna:
1. Fisher R. Uczymy, jak się uczyć, WsiP, Warszawa 1999.
2. Fisher R. Uczymy, jak myśleć. WSiP, Warszawa 1999.
Bibliografia merytoryczna:
1. Joachimska M. Scenariusze lekcji wychowawczych. Warszawa 1997.
Tok lekcji:
I. Faza przygotowawcza
1. Czynności organizacyjno – porządkowe.
II. Faza realizacyjna
1. Nauczyciel prezentuje uczniom slajdy przedstawiające pojęcie mnemotechniki oraz omawia podstawowe techniki pamięciowe.
Mnemotechnika – nazwa pochodzi od dwóch greckich słów mneme (pamięć) oraz technikos– wykonany zgodnie ze sztuką, techniką; techne (sztuka). Mnemotechnika to zespół technik, którymi posługuje się mnemonista, czyli człowiek wykazujący zadziwiająco wysoki poziom pamięci. Mnemonistą może zostać każdy przeciętny człowiek, który wyćwiczy w sobie zdolność posługiwania tymi wspaniałymi technikami.
Najbardziej popularne mnemotechniki to:
ü Łańcuchowa Metoda Skojarzeniowa (ŁMS)
Akronimy
§ znaczące: HOMES (ang. domy), Wielkie Jeziora Północnoamerykańskie (Huron, Ontario, Michigan, Erie, Superior),
§ nieznaczące: MIGOSEPP, gałęzie psychologii (medyczna, indywidualna, genetyczna, ogólna, społeczna, edukacyjna, przemysłowa, prawnicza).
Wierszyki, np.:
§ układ kości nadgarstka: Łódka płynie, księżyc świeci, trójgraniasty groszek leci, na trapezie, trapeziku wisi główka na haczyku.
Układy skojarzeniowe, np.:
§ rok założenia Rzymu: Na siedmiu wzgórzach piętrzy się Rzym (753).
Cyfry reprezentowane przez słowa o określonej liczbie liter, np.:
§ wartość liczby · (3, 14159): „Kto z woli i myśli zapragnie Pi spisać cyfry, ten zdoła" lub "Był i jest i długo sławionym ów będzie, który kół obwód średnicą wymierzył"
ü Zakładkowa Metoda Zapamiętania (ZMZ)
o Zakładki obrazowe
o Zakładki osobiste
o Zakładki alfabetyczne
o Rymowanki Liczbowe
o Zakładki mieszkaniowe (Pokój Rzymski)
ü Technika Słów Zastępczych (TSZ)
2. Uczniowie pod kierunkiem nauczyciela ćwiczą proste techniki zapamiętywania.
a) Imiona i nazwiska:
Słysząc czyjeś imię spróbuj zastanowić się z czym Ci się ona kojarzy, dodaj do niego znaną postać, abstrakcyjny opis lub obraz. Zwróć uwagę na charakterystyczne cechy danej osoby, wyolbrzym je. Np.:
Pan Kowalski – to kowal jeżdżący na nartach (ski z ang.)
Pani Malinowska – pływa w morzu malin
Pan Nowak – utworzył armię zwaną: Nowa AK
Monika – Mona z obrazu ubrana w dres Nike
Antoni – opija się tonikiem Ani
Spróbujcie teraz w parach własne pomysły zapamiętywania imion i nazwisk koleżanek i kolegów.
b) Ogniwa:
Każdemu zdarza się zapomnieć czegoś np. listy zakupów, technika ogniw pozwala w łatwy sposób zapamiętać ciąg słów. Np.: mamy do zapamiętania następujące wyrazy: mleko, jabłka, płyn do naczyń, jedzenie dla psa, cola, kawa.
Następnie układamy zabawną, abstrakcyjną historyjkę z użyciem tych wyrazów:
Była sobie krowa, która jadła dużo jabłek i przez to zamiast mleka dawała zielony płyn do mycia naczyń. Kiedyś przez przypadek najadła się ziaren kawy i zamiast płynu zaczęła dawać colę. Rolnik nie potrzebował takiej krowy, więc przerobił ja na jedzenie dla psa.
Stwórzcie kilkuosobowe zespoły. Waszym zadaniem będzie ułożenie własnej historyjki z użyciem wyrazów: samolot, balkon, cegła, wiadro, las, fortepian, kwiat, komin, byk, firana.
c) Pierwsze litery:
Pozwala zapamiętać ciąg wyrazów, w których znaczenie ma ich kolejność. Np.:
§ symbole kierunków stron świata (North, East, South, West - czytane zgodnie z ruchem wskazówek zegara): Na Ekranie Siedzi Wrona,
§ kolory tęczy: Czemu Patrzysz Żabo Zielona Na Głupiego Faraona
Teraz niech każdy z Was samodzielnie stworzy własny sposób zapamiętania ciągu wyrazów wykorzystując technikę pierwszej litery.
Rodzaje przypadków (Mianownik, Dopełniacz, Celownik, Biernik, Narzędnik, Miejscownik, Wołacz)
Układ planet kolejno od słońca (Merkury, Wenus, Ziemia, Mars, Jowisz, Saturn, Uran, Neptun, Pluton)
Nazwy pór roku (Wiosna, Lato, Jesień, Zima)
III. Faza podsumowująca
Stosowanie strategii pamięciowych wymaga korzystania z wyobraźni i skojarzeń. To konieczny warunek aby stworzyć niezapomniane obrazy na ekranie umysłu, cechujące się barwnością, humorem, przesadą, zmysłowością a nawet dramatyzmem. Tworzenie żywego obrazu powinno zawierać jak najwięcej elementów, które cechują:
· obrazy pozytywne,
· kolor, barwa,
· akcja, ruch,
· humor,
· związki,
· przesada (wielkie, małe),
· numeracja, liczby,
· szczegóły,
· synestezja (wrażenia zmysłowe),
· erotyka,
· porządek, kolejność,
· niepowtarzalność,
· ja w obrazie.
Kaacha91