Zakażenia ran
Rany odleżynowe
• Odleżyna (decubitus) - zgorzel wilgotna spowodowanej długotrwałym uciskiem (brakiem prawidłowego ukrwienia tkanek) i działaniem zakażonych wydalin: moczu, kału potu.
• Odleżyny pojawiają się średnio u 6% (3-17%) chorych hospitalizowanych
• Czynniki ryzyka powstania odleżyny:
– nieruchoma pozycja leżąca (na wznak)
– współistniejące uszkodzenie rdzenia .
• Najczęstsza lokalizacja:
– okolica krzyżowa
– okolica guzów siedzeniowych, krętarzy
– pięty i łokcie
FAZY ODLEŻYN
Faza 1 przebarwienie skóry nie ustępujące przy ucisku;
Faza 2 częściowe ubytki naskórka i /lub uszkodzenia obejmujące naskórek i skórę;
Faza 3 ubytki skóry i uszkodzenia lub martwica tkanki podskórnej nie sięgająca kości, ścięgien i torebki stawowej;
Faza 4 ubytki skóry z głęboką destrukcją i martwicą tkanek sięgającą do kości, ścięgien
i torebki stawowej wg Reida i wsp.
Zakażenia ran odleżynowych
• Przebiega z zajęciem powierzchniowych i głębokich tkanek.
• Rozpoznawane na podstawie objawów takich jak:
– zaczerwienienie
– tkliwość
– obrzęk brzegów rany
– wyhodowaniu drobnoustrojów z rany lub z krwi.
• Czynniki etiologiczne:
– pałeczki z rodziny Enterobacteriaceae
– Staphylococcus aureus
– Enterococcus spp.
– bakterie beztlenowe (odleżyny w 3 i 4 fazie)
zwykle > 1 drobnoustrój;
źródło: przewód pokarmowy chorego
• Infekcje towarzyszące:
– zapalenie zakrzepowe żył
– martwica powięzi
– zapalenie kości i szpiku
– bakteriemia (u ponad 50% pacjentów z odleżyną)
Profilaktyka odleżyn
• Zmiana pozycji ciała chorego lub zastosowanie materacy przeciw-odleżynowych
• Kilkakrotne w ciągu dnia mycie wodą z mydłem i dokładne osuszanie miejsc narażonych na zabrudzenia i zawilgocenia
• Natłuszczenie skóry np. oliwką kosmetyczną lub maścią.
Leczenie odleżyn
• Usuwanie tkanek martwiczych z rany
• Stosowanie odpowiednich opatrunków:
– ułatwiających gojenie (np. połączenie środków żelowych i koloidowych z błonami półprzepuszczalnymi)
– chłonących wysięk (np. hydrokoloidy)
Rany oparzeniowe
• Oparzenie (combustio) - wynik działania wysokiej temperatury, stężonych kwasów i zasad
• Rozległość i głębokość powstałych zmian zależna od czasu i intensywności działania czynników uszkadzających.
Stopnie oparzeń
I0 przekrwienie, obrzęk i ból
• II0 pęcherze zawierające płyn surowiczy oddzielający warstwę komórek podstawnych od pozostałych warstw naskórka
•
III0 martwica skóry
Profilaktyka zakażeń
Przygotowanie pacjenta do zabiegu:
ð Eliminacja nosicielstwa: 2% mupirocyna (Bactroban, maść do nosa) przez 5-7 dni trzy razy dziennie; kąpiele z użyciem środków antyseptycznych (chlorheksydyny); stosowanie zasypki z heksachlorofenem na niezmienioną skórę krocza, pośladków i pach.
ð Szczepienia ochronne: przeciwko wzw typu B - szczepionka podawana w schemacie 0-1-6 miesięcy; odporność poszczepienna w 2 tygodnie po drugiej dawce.
Profilaktyka zakażeń wg CDC
• Wyleczenie zakażeń bakteryjnych, z wyjątkiem tych z powodu których ma być wykonana operacja (I).
• Maksymalne skrócenie hospitalizacji przedoperacyjnej (II).
• Hiperalimentacja pacjentów niedożywionych (II).
• Kąpiel pacjenta z użyciem mydła antybakteryjneg (III).
• Usunięcie owłosienia przez strzyżenie lub depilację (II).
• Skóra w miejscu cięcia i okolice umyte i pokryte równomiernie warstwą preparatu antyseptycznego, rozpoczynając od miejsca, w którym będzie wykonane cięcie chirurgiczne w kierunku na zewnątrz (II).
• Obłożenie pola operacyjnego sterylnymi serwetami z pozostawieniem miejsca jedynie na cięcie i dla anestezji (II).
Przygotowanie zespołu operacyjnego:
• Maski całkowicie zasłaniających usta i nos oraz czapek okrywających wszystkie włosy na głowie i twarzy (I).
• Chirurgiczne mycie rąk obejmujące przedramiona przez 5 minut przed pierwszym zabiegiem (I)
• Przed kolejnym zabiegiem mycie chirurgiczne może trwać krócej: 2-5 minut (II).
• Sterylne rękawice (I).
• Rękawice po przekłuciu lub rozerwaniu powinny być wymienione tak szybko jak pozwala na to bezpieczeństwo pacjenta (I).
• Podczas zabiegów na układzie kostnym lub zabiegu wszczepiania ortopedycznych implantów należy zakładać dwie pary sterylnych rękawic (II).
• Fartuchy operacyjne powinny być wykonane z tkaniny nieprzepuszczalnej dla bakterii (II).
Przygotowanie sali operacyjnej:
Klimatyzacja sali operacyjnej - wymagania:
• minimum 20 krotna wymiana powietrza na godzinę, w tym co najmniej 4 - krotna na świeże (I).
• otwory wlotowe umieszczone wysoko nad podłogą, z dala od wszelkiego rodzaju wyciągów (I).
• powietrze filtrowane (z wydajnością minimum 90%) (I).
• powietrze w sali operacyjnej o dodatnim ciśnieniu w porównaniu z innymi pomieszczeniami bloku (II).
• Drzwi sali operacyjnej zamknięte, otwierane tylko w przypadku konieczności przemieszczania sprzętu, pacjenta i personelu (I).
• Sala operacyjna myta pomiędzy kolejnymi zabiegami operacyjnymi (II).
• Nie zaleca się rutynowego badania bakteriologicznego próbek z powietrza i powierzchni sali operacyjnej (I).
• Nie zaleca się lepkich lub nasączonych dezynfekcyjnym preparatem mat przed wejściem na salę operacyjną (I).
Narzędzia chirurgiczne:
• Sterylizowane w sposób zgodny z obowiązującymi procedurami
Techniki operacyjne:
• Zminimalizowanie utraty krwi i niedotlenienia tkanek, usunięcie tkanek martwiczych, ograniczanie czasu zabiegu (I).
• W przypadku ran skóry i tkanki podskórnej brudnych lub skażonych założyć szew pierwotny odroczony (II).
• Jeżeli konieczny drenaż ran nie skażonych, zalecany drenaż zamknięty założony w innym miejscu niż główna rana (II).
Pielęgnacja rany:
• Personel powinien myć ręce przed i po kontakcie z raną (I).
• Zmiana opatrunku na świeżej ranie tylko z użyciem sterylnych rękawic lub technik bezdotykowych. Kiedy rana jest zrośnięta opatrunki można zmieniać bez rękawic (I).
• Opatrunek wilgotny należy usunąć lub zmienić. Jeżeli wystąpią objawy infekcji należy pobrać do badania bakteriologicznego wydobywającą się wydzielinę (I).
Okołozabiegowa profilaktyka antybiotykowa:
• Zalecana w zabiegach związanych z wysokim ryzykiem zakażenia lub w operacjach czystych tam, gdzie zakażenie byłoby katastrofalne w skutkach (I).
• Antybiotyki powinny być bezpieczne i efektywne (I).
• Profilaktyka rozpoczyna się tuż przed rozpoczęciem zabiegu operacyjnego i kończy po jego zakończeniu (I).
• Podczas cesarskiego cięcia profilaktyka antybiotykowa jest stosowana śródoperacyjnie po zaciśnięciu pępowiny.
• Pacjent z zakażeniem rany lub skóry powinien być izolowany zgodnie z zaleceniami CDC (I).
• Personel z objawami infekcji umiejscowionej na dłoniach i palcach (np. zanokcica opryszczkowa, zakażenia paciorkowcowe i gronkowcowe) powinien być odsunięty od pracy z pacjentem do czasu ustąpienia zmian chorobowyc...
bogdan2111