Pomoc-Osobom-Uprawnionym-do-Alimentow.pdf

Dz.U.07.192.1378

USTAWA

z dnia 7 września 2007 r.

o pomocy osobom uprawnionym do alimentów 1)

(Dz. U. z dnia 19 października 2007 r.)

Uważając, że

dostarczanie środków utrzymania osobom, które nie są w stanie samodzielnie zaspokoić swoich

potrzeb, a w szczególności dzieciom, jest w pierwszej kolejności obowiązkiem wskazanych w Kodeksie

rodzinnym i opiekuńczym członków ich rodziny,

konstytucyjna zasada pomocniczości nakłada na państwo obowiązek wspierania jedynie tych osób

ubogich, które nie są w stanie samodzielnie zaspokoić swoich potrzeb i nie otrzymują należnego im

wsparcia od osób należących do kręgu zobowiązanych wobec nich do alimentacji,

wspieranie osób znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej z powodu niemożności

wyegzekwowania alimentów należy łączyć z działaniami zmierzającymi do zwiększenia odpowiedzialności

osób zobowiązanych do alimentacji, stanowi się co następuje:

Rozdział 1

Przepisy ogólne

Art. 1. 1. Ustawa określa:

1) zasady pomocy państwa osobom uprawnionym do alimentów na podstawie tytułu wykonawczego, w

przypadku bezskuteczności egzekucji;

2) warunki nabywania prawa do świadczeń pieniężnych wypłacanych w przypadku bezskuteczności

egzekucji alimentów, zwanych dalej "świadczeniami z funduszu alimentacyjnego";

3) zasady i tryb postępowania w sprawach przyznawania i wypłacania świadczeń z funduszu

alimentacyjnego;

4) zasady finansowania świadczeń z funduszu alimentacyjnego;

5) działania podejmowane wobec dłużników alimentacyjnych.

2. Fundusz alimentacyjny stanowi system wspierania osób uprawnionych do alimentów środkami

finansowymi z budżetu państwa.

3. Fundusz alimentacyjny nie stanowi funduszu, w rozumieniu przepisów o finansach publicznych.

Art. 2. Ilekroć w ustawie jest mowa o:

1) administracyjnym organie egzekucyjnym - oznacza to właściwy do prowadzenia postępowania

egzekucyjnego organ egzekucyjny ustalony na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 czerwca 1966

r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954, z późn. zm. 2) );

2) bezskuteczności egzekucji - oznacza to egzekucję, w wyniku której w okresie ostatnich dwóch

miesięcy nie wyegzekwowano pełnej należności z tytułu zobowiązań alimentacyjnych w kwocie

aktualnie zasądzonych alimentów, bez względu na wielkość zaległych zobowiązań dłużnika wobec

osoby uprawnionej; za bezskuteczną egzekucję uważa się również niemożność wszczęcia egzekucji

alimentów przeciwko dłużnikowi alimentacyjnemu przebywającemu poza granicami Rzeczypospolitej

Polskiej, w szczególności z powodu:

a) braku podstawy prawnej do podjęcia czynności zmierzających do wykonania tytułu wykonawczego

w miejscu zamieszkania dłużnika,

b) braku możliwości wskazania przez osobę uprawnioną miejsca zamieszkania dłużnika

alimentacyjnego za granicą;

3) dłużniku alimentacyjnym - oznacza to osobę zobowiązaną do alimentów na podstawie tytułu

wykonawczego, przeciwko której egzekucja okazała się bezskuteczna;

4) dochodzie - oznacza to dochód, o którym mowa w przepisach o świadczeniach rodzinnych;

5) dochodzie rodziny - oznacza to dochód rodziny, o którym mowa w przepisach o świadczeniach

rodzinnych;

6) instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie - oznacza to dom pomocy społecznej, placówkę

opiekuńczo-wychowawczą, młodzieżowy ośrodek wychowawczy, schronisko dla nieletnich, zakład

poprawczy, areszt śledczy, zakład karny, zakład opiekuńczo-leczniczy, zakład pielęgnacyjno-

opiekuńczy, a także szkołę wojskową lub inną szkołę, jeżeli instytucje te zapewniają nieodpłatne

pełne utrzymanie;

7) nienależnie pobranym świadczeniu - oznacza to świadczenia z funduszu alimentacyjnego:

a) wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie albo wstrzymanie wypłaty

świadczenia w całości lub w części,

b) przyznane lub wypłacone w przypadku świadomego wprowadzenia w błąd przez osobę

pobierającą te świadczenia,

c) wypłacone bez podstawy prawnej, jeżeli stwierdzono nieważność decyzji przyznającej

świadczenie albo w wyniku wznowienia postępowania uchylono decyzję przyznającą świadczenie

i odmówiono prawa do świadczenia,

d) wypłacone, w przypadku gdy osoba uprawniona w okresie ich pobierania otrzymała alimenty,

e) wypłacone w przypadku, o którym mowa w art. 17 ust. 5, za okres od dnia, w którym osoba stała

się uprawniona do świadczeń w innym państwie w związku ze stosowaniem przepisów o

koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, do dnia wydania decyzji o uchyleniu decyzji

przyznającej świadczenia z funduszu alimentacyjnego, chyba, że zostały zwrócone zgodnie z

przepisami o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego;

8) okresie świadczeniowym - oznacza to okres, na jaki ustala się prawo do świadczenia z funduszu

alimentacyjnego, tj. od dnia 1 października do dnia 30 września następnego roku kalendarzowego;

9) organie właściwym dłużnika - oznacza to wójta, burmistrza lub prezydenta miasta właściwego ze

względu na miejsce zamieszkania dłużnika alimentacyjnego;

10) organie właściwym wierzyciela - oznacza to wójta, burmistrza lub prezydenta miasta właściwego ze

względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej;

11) osobie uprawnionej - oznacza to osobę uprawnioną do alimentów od rodzica na podstawie tytułu

wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd, jeżeli egzekucja okazała się

bezskuteczna;

12) rodzinie - oznacza to odpowiednio następujących członków rodziny: małżonków, rodziców dzieci,

opiekuna faktycznego dziecka oraz pozostające na utrzymaniu dzieci w wieku do ukończenia 25 roku

życia, a także dziecko, które ukończyło 25 rok życia, legitymujące się orzeczeniem o znacznym

stopniu niepełnosprawności, jeżeli w związku z tą niepełnosprawnością rodzinie przysługuje

świadczenie pielęgnacyjne, o którym mowa w przepisach o świadczeniach rodzinnych; do członków

rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego

w związku małżeńskim, a także pełnoletniego dziecka posiadającego dziecko; w przypadku gdy

osoba uprawniona jest wychowywana przez oboje rodziców, do składu rodziny nie wlicza się

małżonka zobowiązanego tytułem wykonawczym do alimentów na rzecz dziecka;

13) szkole - oznacza to szkołę podstawową, gimnazjum, szkołę ponadpodstawową i ponadgimnazjalną

oraz szkołę artystyczną, w której jest realizowany obowiązek szkolny i obowiązek nauki, a także

specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy, specjalny ośrodek wychowawczy dla dzieci i młodzieży

wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy i wychowania oraz ośrodek

umożliwiający dzieciom i młodzieży upośledzonym umysłowo w stopniu głębokim realizację

obowiązku szkolnego i obowiązku nauki;

14) szkole wyższej - oznacza to szkołę wyższą, w rozumieniu przepisów o szkolnictwie wyższym,

kolegium nauczycielskie, nauczycielskie kolegium języków obcych oraz kolegium pracowników służb

społecznych;

15) umiarkowanym stopniu niepełnosprawności - oznacza to:

a) niepełnosprawność w umiarkowanym stopniu, w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i

społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych,

b) całkowitą niezdolność do pracy orzeczoną na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z

Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,

c) posiadanie orzeczenia o zaliczeniu do II grupy inwalidów;

16) znacznym stopniu niepełnosprawności - oznacza to:

a) niepełnosprawność w stopniu znacznym, w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i

społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych,

b) całkowitą niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji orzeczoną na podstawie przepisów o

emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,

c) stałą albo długotrwałą niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym i do samodzielnej egzystencji

orzeczoną na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników, w celu uzyskania

świadczeń określonych w tych przepisach,

d) posiadanie orzeczenia o zaliczeniu do I grupy inwalidów;

17) utracie dochodu - oznacza to utratę dochodu spowodowaną:

a) uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego,

b) utratą prawa do zasiłku dla bezrobotnych lub stypendium w wysokości zasiłku dla bezrobotnych,

c) utratą zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej,

d) utratą zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, a także emerytury lub

renty, renty rodzinnej lub renty socjalnej, z wyjątkiem renty przyznanej rolnikowi w związku z

przekazaniem lub dzierżawą gospodarstwa rolnego,

e) wyrejestrowaniem pozarolniczej działalności gospodarczej;

18) uzyskaniu dochodu - oznacza to uzyskanie dochodu spowodowane:

a) zakończeniem urlopu wychowawczego,

b) uzyskaniem prawa do zasiłku dla bezrobotnych lub stypendium w wysokości zasiłku dla

bezrobotnych,

c) uzyskaniem zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej,

d) uzyskaniem zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, a także emerytury

lub renty, renty rodzinnej lub renty socjalnej, z wyjątkiem renty przyznanej rolnikowi w związku z

przekazaniem lub dzierżawą gospodarstwa rolnego,

e) rozpoczęciem pozarolniczej działalności gospodarczej.

Rozdział 2

Zasady pomocy państwa osobom uprawnionym do alimentów na podstawie tytułu wykonawczego

w przypadku bezskuteczności egzekucji oraz działania podejmowane wobec dłużników

alimentacyjnych

Art. 3. 1. W przypadku bezskuteczności egzekucji osoba uprawniona może złożyć do organu

właściwego wierzyciela wniosek o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego.

2. Do wniosku należy dołączyć zaświadczenie organu prowadzącego postępowanie egzekucyjne o

bezskuteczności egzekucji zawierające informację o stanie egzekucji, przyczynach jej bezskuteczności

oraz o działaniach podejmowanych w celu wyegzekwowania zasądzonych alimentów.

3.W przypadku złożenia wniosku bez zaświadczenia organu prowadzącego postępowanie

egzekucyjne lub przyznania osobie uprawnionej świadczenia z funduszu alimentacyjnego organ właściwy

wierzyciela wzywa organ prowadzący postępowanie egzekucyjne do przesłania zaświadczenia o

bezskuteczności egzekucji zawierającego informację o stanie egzekucji, przyczynach jej bezskuteczności

oraz o działaniach podejmowanych w celu wyegzekwowania zasądzonych alimentów.

4. Organ prowadzący postępowanie egzekucyjne jest obowiązany do przesłania zaświadczenia w

terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania.

5. Organ właściwy wierzyciela występuje z wnioskiem do organu właściwego dłużnika o podjęcie

działań wobec dłużnika alimentacyjnego w przypadku:

1) otrzymania wniosku, o którym mowa w ust. 1;

2) przyznania osobie uprawnionej świadczenia z funduszu alimentacyjnego.

6. Organ prowadzący postępowanie egzekucyjne jest obowiązany do informowania organu

właściwego dłużnika oraz organu właściwego wierzyciela o stanie egzekucji i przyczynach jej

bezskuteczności każdorazowo na wniosek tych organów, w terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania,

a także każdorazowo w przypadku zaistnienia okoliczności mających wpływ na prawo do świadczenia lub

na podejmowane działania wobec dłużników alimentacyjnych, w terminie 14 dni od dnia powzięcia

informacji o zaistnieniu tych okoliczności.

7. Organ właściwy dłużnika oraz organ właściwy wierzyciela przekazują organowi prowadzącemu

postępowanie egzekucyjne wszelkie posiadane informacje istotne dla skuteczności egzekucji.

8. Organ właściwy dłużnika oraz organ właściwy wierzyciela informują sąd o bezczynności lub

wszelkich przejawach opieszałości komornika sądowego prowadzącego postępowanie egzekucyjne

przeciwko dłużnikowi alimentacyjnemu.

Art. 4. 1. Po otrzymaniu wniosku, o którym mowa w art. 3 ust. 5, organ właściwy dłużnika

przeprowadza wywiad alimentacyjny, w celu ustalenia sytuacji rodzinnej, dochodowej i zawodowej

dłużnika alimentacyjnego, a także jego stanu zdrowia oraz przyczyn niełożenia na utrzymanie osoby

uprawnionej, oraz odbiera od niego oświadczenie majątkowe.

2. Dłużnik alimentacyjny składa oświadczenie, o którym mowa w ust. 1, pod rygorem

odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań, o czym należy składającego pouczyć przed

złożeniem oświadczenia.

3. Do przeprowadzenia wywiadu alimentacyjnego oraz odebrania oświadczenia majątkowego są

uprawnieni upoważnieni pracownicy organu właściwego dłużnika.

4. Organ właściwy dłużnika może wystąpić do kierownika ośrodka pomocy społecznej o udzielenie

informacji, o których mowa w ust. 1, dotyczących dłużnika alimentacyjnego, jeżeli w posiadaniu kierownika

ośrodka znajduje się rodzinny wywiad środowiskowy dotyczący tego dłużnika, przeprowadzony na

podstawie przepisów o pomocy społecznej, nie wcześniej niż trzy miesiące od dnia wystąpienia o

udzielenie informacji.

5. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia, wzór

kwestionariusza wywiadu alimentacyjnego przeprowadzanego u dłużnika alimentacyjnego, a także wzór

oświadczenia majątkowego dłużnika alimentacyjnego, uwzględniając potrzebę podjęcia przez organ

właściwy dłużnika określonych w ustawie działań zmierzających do poprawy egzekucji alimentów.

Art. 5. 1. Organ właściwy dłużnika przekazuje komornikowi sądowemu informacje mające wpływ na

skuteczność prowadzonej egzekucji, w szczególności zawarte w wywiadzie alimentacyjnym oraz

oświadczeniu majątkowym dłużnika alimentacyjnego.

2. W przypadku gdy dłużnik alimentacyjny nie może wywiązać się ze swych zobowiązań z powodu

braku zatrudnienia, organ właściwy dłużnika:

1) zobowiązuje dłużnika alimentacyjnego do zarejestrowania się jako bezrobotny albo jako poszukujący

pracy w przypadku braku możliwości zarejestrowania się jako bezrobotny;

2) zwraca się do starosty o podjęcie działań zmierzających do aktywizacji zawodowej dłużnika

alimentacyjnego;

3) w razie braku możliwości aktywizacji zawodowej występuje z wnioskiem do starosty o skierowanie

dłużnika alimentacyjnego do robót publicznych lub prac organizowanych na zasadach robót

publicznych, określonych w przepisach o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

3.W przypadku uniemożliwienia przez dłużnika alimentacyjnego przeprowadzenia wywiadu

alimentacyjnego, odmowy złożenia oświadczenia majątkowego oraz odmowy podjęcia prac, o których

mowa w ust. 2, uchylania się od nich lub odmowy zarejestrowania się jako bezrobotny, odmowy

zarejestrowania się jako poszukujący pracy w przypadku braku możliwości zarejestrowania się jako

bezrobotny, organ właściwy dłużnika:

1) składa wniosek o ściganie za przestępstwo określone w art. 209 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r.

- Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm. 3) );

2) kieruje wniosek do starosty o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego.

4. W przypadku braku możliwości aktywizacji dłużnika alimentacyjnego lub braku możliwości

skierowania dłużnika do prac organizowanych na zasadach robót publicznych starosta zobowiązany jest

do informowania o tym organu właściwego dłużnika.

5. Na podstawie wniosku, o którym mowa w ust. 3 pkt 2, starosta wydaje decyzję o zatrzymaniu

prawa jazdy.

6. Zwrot zatrzymanego prawa jazdy następuje na wniosek organu właściwego dłużnika, gdy dłużnik

umożliwi przeprowadzenie wywiadu alimentacyjnego, złoży oświadczenie majątkowe, podejmie pracę,

zarejestruje się jako bezrobotny albo, w przypadku odmowy zarejestrowania jako bezrobotnego,

zarejestruje się jako poszukujący pracy.

Art. 6. Organ właściwy dłużnika informuje organ właściwy wierzyciela oraz komornika sądowego o

podjętych działaniach wobec dłużnika alimentacyjnego oraz o ich efektach.

Art. 7. 1. W sprawach o roszczenia alimentacyjne organ właściwy wierzyciela albo organ właściwy

dłużnika mogą wytaczać powództwa na rzecz obywateli.

2. W postępowaniu przed sądem prowadzonym z powództwa organu właściwego wierzyciela lub

organu właściwego dłużnika stosuje się do tych organów odpowiednio przepisy o udziale prokuratora w

postępowaniu cywilnym.

Art. 8. Sąd przesyła organowi właściwemu wierzyciela i organowi właściwemu dłużnika orzeczenia

wydane na podstawie art. 132 i 138 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.

U. Nr 9, poz. 59, z późn. zm. 4) ) w sprawach, w których osoba uprawniona otrzymuje świadczenie z

funduszu alimentacyjnego, w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się orzeczenia.

Rozdział 3

Warunki nabywania prawa do świadczenia z funduszu alimentacyjnego

Art. 9. 1. Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują osobie uprawnionej do ukończenia

przez nią 18 roku życia albo w przypadku gdy uczy się w szkole lub szkole wyższej do ukończenia przez

nią 25 roku życia, albo w przypadku posiadania orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności -

bezterminowo.

2. Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na

osobę w rodzinie nie przekracza kwoty 725 zł.

3. W przypadku utraty dochodu prawo do świadczenia z funduszu ustala się na wniosek osoby

uprawnionej lub jej przedstawiciela ustawowego na podstawie dochodu rodziny pomniejszonego o

utracony dochód.

4. W przypadku uzyskania dochodu przez członka rodziny lub osobę uprawnioną pozostającą pod

opieką opiekuna prawnego prawo do świadczeń z funduszu ustala się na podstawie dochodu rodziny lub

osoby uprawnionej powiększonego o uzyskany dochód.

5. W przypadku gdy z dochodu rodziny jest ponoszona opłata za pobyt w instytucji zapewniającej

całodobowe utrzymanie członka rodziny, od dochodu rodziny odejmuje się tę opłatę. Ustalając dochód

rodziny w przeliczeniu na osobę nie uwzględnia się członka rodziny przebywającego w tej instytucji.

6. W przypadku gdy członek rodziny przebywa w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie i

nie ponosi opłaty za pobyt, ustalając dochód rodziny w przeliczeniu na osobę, nie uwzględnia się osoby

przebywającej w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie.

7. W przypadku gdy rodzina utrzymuje się z gospodarstwa rolnego, przyjmuje się, że z 1 ha

przeliczeniowego uzyskuje się dochód miesięczny w wysokości 1/12 dochodu ogłaszanego corocznie w

drodze obwieszczenia przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 18 ustawy z

dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2006 r. Nr 136, poz. 969, z późn. zm. 5) ).

8. Ustalając dochód rodziny uzyskany z gospodarstwa rolnego, do powierzchni gospodarstwa

stanowiącego podstawę wymiaru podatku rolnego wlicza się obszary rolne oddane w dzierżawę, z

wyjątkiem:

1) oddanej w dzierżawę, na podstawie umowy dzierżawy zawartej stosownie do przepisów o

ubezpieczeniu społecznym rolników, części lub całości znajdującego się w posiadaniu rodziny

gospodarstwa rolnego;

2) gospodarstwa rolnego wniesionego do użytkowania przez rolniczą spółdzielnię produkcyjną;

3) gospodarstwa rolnego oddanego w dzierżawę w związku z pobieraniem renty określonej w

przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji

Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej.

9. Ustalając dochód rodziny uzyskany przez dzierżawcę gospodarstwa rolnego oddanego w

dzierżawę na zasadach, o których mowa w ust. 8, dochód uzyskany z gospodarstwa rolnego pomniejsza

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: