Prawo - uporządkowane formalnie i treściowo zbiór norm postępowania odróżniającego się od innych norm postępowania. Powinno być stabilne przejrzyste, budzić zaufanie. Prawo jest by czynić i strzec porządku, by odpowiednio organizować życie społeczne. Prawo obowiązuje jak jest ogłoszone wszystkim, wchodzi z dniem ukazania się w dzienniku ustaw. Prawo powinno opierać się na cechach kardynalnych: wolność roztropność, sprawiedliwość.
Źródła prawa- konstytucja, ustawa, dekret, rozporządzenie, akty prawne prawa miejscowego. Prawo wydaje i kształtuje również prezydent.
Prawo wewnętrzne – ( danego państwa) międzynarodowe, administracyjne, konstytucyjne, cywilne, rzymskie.
Prawo precedensowe - ma na celu dokładne dostosowanie prawa do potrzeb społecznych.
Prawo człowieka – prawo człowieka jest nienaruszalne, ograniczenie jego może zostać dokonane jedynie ustawą.
Granica prawa – dając prawo jednemu człowiekowi, nie może naruszać prawa drugiego.
Prawo nie działa wstecz. Działa wstecz za zbrodnie nazistowskie i komunistyczne. W innym przypadku prawo wsteczne jest niedopuszczalne.
Norma prawna- powinna być tak skonstruowana, żeby chronić człowieka, powinny ją tworzyć organy prawne. Norma adresowana jest do każdego obywatela. Norma tworzona jest przez Radę Ministrów .
Akty prawne – wytwarzany jest przez poszczególnych ministrów tworząc rozporządzenie zarządzenia, które są szczegółowe. Każde rozporządzenie wynika z danej ustawy. Akty są zamieszczone w dzienniku ustaw RP, MEN. Każdy powiat i gmina również tworzą akty prawne, które dyrektor szkoły musi posiadać. Akty te zawierają przepisy prawa lokalnego. Na akty prawne składają się: uchwały sejmów, rada ministrów, gmin, zarząd marszałków, wójt, burmistrz.
Ustawa- akt prawny pochodzący od organu przedstawicielskiego, parlament zajmuje najwyższe miejsce. Ustawą można normować wszystkie sprawy. Jest to akt, który powinien być zgodny z konstytucją.
Kodeks – ustawy wyczerpująco obszerne normujące prawa dziedziny spraw. Kodeks może być: karny, cywilny. Kodeksy są zazwyczaj silniejsze prawniczo od ustawy. Niektóre obowiązują kilkadziesiąt lat. Kodeks jest stabilny, jednak formalnie jest równy ustawie i może być przez nią zmieniony.
Dekret – może uchylić i zmienić ustawy, a w państwach demokratycznych ich wydawanie jest tylko w wyjątkowych okolicznościach. Stosowane są w latach powojennych,. W PRL prawo dekretów przysługiwało Radzie państwa. Dekrety wydawano również w czasach małej konstytucji od 19.02.1947. Polski system oświaty ukształtował się w okresie KEN.(13.10 1713-1794). Powstało wiele aktów prawnych.
Szkoły – wydziałowe( 6 lat, na czele rektor), podwydziałowa(2-3 lata, prorektorzy) podlegały im szkoły elementarne.
1791- Uchwalono konstytucję 3 Maja.
1862- reforma Wielopolskiego, wprowadzenie sytemu mocno eksponujący Polskość. Nie zdążył się rozwinąć bo wybuchło powstanie styczniowe.
2.02.1119 – uchwalenie małej konstytucji a następnie konstytucji 17. 03. 1921. Konstytucja ta była nowoczesna , dotyczyła wielu kwestii oświaty, jej równości,. Wskazała na znaczenie oświaty, że trzeba ją ukształcić.
2.04.1997 – wprowadzenie konstytucji, która obowiązuje dzisiaj. Zamyka etap transmisji ustrojowej. Zapewnia rozwój gospodarki. Dla obywateli dostęp do nauki. Wpływa korzystnie na syst. Oświaty.
Konstytucja marcowa – mówiła, iż każdy obywatel ma prawo nauczać, założyć szkołę, zakład wych. Jeśli spełnia określone warunki w zakresie kwalifikacji, bezpieczeństwa dzieci.
23.04.1947 – konstytucja kwietniowa, nic nowego nie wniosła do oświaty.
Szkoła powszechna – jest obowiązkowa, szkoły państwowe i samorządowe musiały być bezpłatne, zapewniano naukę Religi gdzie mógł wizytować biskup.
1.10. 1917 – utworzenie spójnego systemu oświaty w Polsce.
7.12.1917- utworzenie Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.
14.07.1943 do 1949 – w Londynie utworzono Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.
Po powstaniu ministerstwa przyst. Do tworzenia zrębów organizujących Polską oświatę. 18.12.1918 ukazała się dekret tymczasowy, stabilizacji i wynagrodzeń nauczycieli szkół powsz.
7.02.1919 dekret o kszt. Nauczania szkół powszechnych odb. Się w 4-letnich seminariach nauczycielskich, później przekszt. Na 5 – letnie. Nie dawały te szkoły możliwości wstępu na uniwersytet. Kształciły w kierunkach: ogólnokształcące, zawodowe, pedagogiczne. Dochodziła do tego praktyka śródroczna,. Szkoły dawały możliwość praktycznej nauki zawodu. Nauczyciele byli wykszt. w kierunku: artystyczny, instrumentalny, plastyczny.
Prawodastwo oświatowe
1918 – odziedziczenie 6 różnych systemów oświaty.
1917- wydanie przepisów Tymczasowych w szkołach elementarnych w Królestwie Polskim, które wydał organ 1 zarządzający oświatą.
7.12.1917 – ukazanie się dekretu o tymczasowej organizacji władz naczelnych w królestwie Polskim. Łączy cały system oświaty.
4.06. 1920 – dekret o tymczasowym ustroju władz szkolnych. Utworzono kuratoria, okresów szkolnych nie pokrywających się z wojew. Dekret stabilizował władze oświatowe , tworzące dalsze struktury administracji szkolnej. Było podporządkowanie szkoła powszechna – inspektor kuratorium.
7.02.1919 dekret o kształc. Nauczycieli szkół powszech. Powiedziano, że podst formą kształ. Nauczycieli jest seminarium nauczycielskie( trwa 4 – lata, później 5 lat).
1928- powstało Pedagogium w Krakowie mające państwowe kursy nauczycielskie oraz kursy wakacyjne. Powstały również w tym roku Państwowe szkoły Pedagogów w Krakowie.
17.02 1922 – ustawa o zakładaniu i utrzymywaniu publicznych szkół powszechnych. Ustawa wprowadziła 7-letnią szkołę podst. Wystąpił problem braku budynków, nauczycieli, dyscypliny społecznej.
11.03.1932- Jędrzejewiczowska ustawa o Ustroju Szkolnictwa wprowadziła nowy system oświaty. Szkoła powszechna trwała 7-lat, 1-6 lat najważniejsze, 1 rok nie obowiązkowy. Po 6- latach można dostać się do 4-letniego gimnazjum, po 4 latach 2-letnie studia wyższe 2-letnie pedagogium.
W roku 1937 utworzono licea pedagogiczne 3-letnie. Ustawa Jędrzejewiczowska była nowoczesna, wadą było to ,że nie zawsze dawała pełne wykształcenie. Opóźnienie ustawy spowodował kryzys ekonomiczny.
Oświatą w czasie wojny kierował Wojsciech Wycech, który był dyrektorem.
4.05.1948 – instrukcja znosząca ustawę Jędrzejewskiego, powstał nowy system oświaty 7-letnia szkoła ogólnoksz., 4 szkoła średnia,.
1961 – wprowadzono reformę szkolnictwa 8 lat szk. podst, 4- lic. 1946 powst wyż. Szkol ped. 1954 studia nauczy., 1955 unipt.
Karta nauczyciela- z dn. 26.01.1982r. uchwalona została już w latach ’70. Obowiązuje do dnia dzisiejszego z różnymi zmianami. Tekst jedn. Dz.U.RP 2006 nr97 poz674, jest to najważniejszy dokument dla n-la. Każdy n-l zmuszony jest znać te przepisy.
Ustawa o syst. Oświaty- z 07.09.1997r. Tekst jedn. Dz.U.2004 nr256 poz2572. Była zmieniana bardzo wiele razy, ale zawsze nosi nazwę tej samej ust. Naj. Zmiany zaszły w 1999r. kiedy to zmieniono powiaty, a pozniej wpr. Gminy. Skrcono o rok SZ.P. i Sz.Średnie.
Ustawa o sporcie- z 25.04.2010r. DZ.U.2012r. nr 127 poz857.
Ustawa Kodeksu Pracy- z 26.06.1974r. DZ.U.1998 nr 21 poz 94. Zmian było bez liku.
Ustawa Kodeksu Rodziny i Opiekuńczy - z 25.02.1964r. DZ.U.1964 nr 9 poz 59. Ta ust. Jest bardzo ważna dla sądów rodzinnych oraz nauczycieli.
Ustawa o pomocy społ.- z 12.03.2004 DZ.U.2009 nr 175 poz 1362 dot. Ped. Opiek-wych, resocjalizacyjnej.
Ustawa Kodeksu postępu Administracyjnego- z 14.06.1960 Dz.U.2000 nr 98 poz 1071
Ustawa o sys. Oswiaty- warunki pr. W zakresie rzeczywistej demokratyzacji ośw. I procesu uspołeczniania ośw. Daje możliwośc zakł. I prowadzenia szkół, zarówno przez organy państwowe (ministerstwo), prawne, fizyczne(kowalski), samorządowe(wójta). Daje możliwość prawną udziału nauczycieli, rodziców i uczniów w procesie kierowania i zarządzania szkol. I innymi placówkami ośw-wych. Ustawa w preambule odwołuje się do powszechnej deklaracji Praw czł., Międzynarodowego Paktu pr Obywatelskich i Politycznych, Konwencji Praw Dziecka. Ustawa jest dok. Opartym o Konst. (art. 702). Daje prawo do nauki całemu spol. Do 18 roku życia zawężono obowiązek nauki.
System oświaty- ustawa nie definiuje co to jest dokładnie system oswaity, w tym wypadku należy przyjąć definicję słownikową. Sys. Ośw. Przewiduje poszanowanie dla chrześcijańskiego syst. Wartości, ale także wskazuje się na uniwersalne zasady syst. Wych. Etyki. Jest to kompromis tego co jest zawarte w preambule(wstepie) do konstytucji. W ten sposób wych. W naszym kraju wskazuje na przynależność do określonego kręgu kulturalnego a wiec chrześcijańskiego.
Zadania sys. Ośwl – najwazniejsza funk. Jest uczenie się. Od przebiegu uczenia się zależy cały system. Formą uczenia się jest samokształcenie.
ststem dyd.- wych –to zespół elementów obejmujący cele i treści kszt. I wych. Nauczycieli, uczniów, środowiska dyd.
System kształceni- zespolenie odpowiednio powiązanych ze sobą takich składników: nauczyciele, ich kompetencje, metody, uczenie ich, motywawcja do nauki, treści kształcenia, środ. Kszt.
System ośw.- ogół odpowiednio powiązanych ze sobą placówek i inst. Wych. Bezpośrednio i pośrednio.
System szkolnictwa- to ogół przedszkoli i szkół wraz z nauczycielami, uczniami, programami, bazą lokalowo-terenową i wyposażeniem orazich związek z systemem zarzadzania szkol.
System wych.- zespół osób, instytucji, harmonijnie realizujących dział wych. Na rzecz wspól. Celów. To planowanie pracy wych.
Sytuacja dyd.- to część procesu dyd. Którą można wyodrębnić jako całość.
System oświaty – to wspieranie przez szkolnictwo wychowania roli rodziny. Za wych odpowiadają 3 podmioty (rodzina, państwo, kosciol jak dziecko jest ochrzczone)
Zadania syst. Oświaty-jest dost. Do treści i metod nauczania do możliwości psychofizycznych uczniów, zapewnia pobieranie nauki przez młodz. Niepełnosprawna umysłowo i fiz. Zapewnia również kształ. Na poziomie wyższym bezpłatnie. Zapewnie kszt. Osob starszych, zap. Przyg. Uczniów do zawodu
18 kategorii zadań dot. Powszechnego i równego dostosowania do nauki-bezpośrednie kszt., kon. Dostosowania form, metod, treści, org. Nauczania do możliwości ucznia, wymogów rynku pracy, zapew. Zrównoważniea roz. Czło. Kształ. Przedsiembiorczosci, wiedzy o bezpieczeństwie
Przedszkola sa pub., prywatne, specjalne oraz inne formy wych. Przed.
Nowe 2 formy z 31.08.2010 roku Dz.U.2010 nr 161 poz.1080 rozp. W sprawie innych form wych. Przedszkolnego warunków tworzenia i org. Form oraz sposobow ich działania: 1. Pkt przedsz. Zwany dalej punktem zaj. Prowadzone sa przez cały rok szkolny z wyjątkiem przerw ustalonych przez organ prowadzący. 2. Zespół wych. Przedsz. Zw. Dalej zespolem prowadzony jest przez caly rok szkolny w niektóre dni tyg z wyjątkiem przerw ust. Przez wlasciciela.
Warunki założenia zespołu jest: uzyskanie poz. Opinii (sanitarnego, komendanta straży pozarnej), zapewnienie lokalu, odpowiedzialnośc bezp.
Obiekt musi być wyposażony w pomoce dyd. Związane z realizacja podst. Programowej. Lokal musi speł. Wszyst. Warunki wymagane dla pl. Publicznych. Dopuszcza się prowadzenie w części budynku. Lokal musi być przeznaczony nie więcej niż dla 25 osob, Budynek musi posiadac przynajmniej 2 wyjscia, a także okna umozliwiajace wyjście. Wykladziny nie mogą być latwopalne, odpowiednie gasnice. Powierzchnia dla 3-5 dzieci (16m2)
ArsAmomoli