1

Temat: Narzędzia pomiarowe; suwmiarka, mikrometr.

Suwmiarka ma stalową prowadnicę z milimetrową podziałką. Jest ona zakończona dwiema nieruchomymi szczękami. Po prowadnicy przesuwa się suwak z dwiema szczękami: krótszą – górną i dłuższą – dolną.

  Jego położenie ustala się za pomocą dźwigni zacisku. Na suwaku znajduje się noniusz. Jest to podziałka o długości 9 milimetrów. W zależności od dokładności pomiaru suwmiarki różnią się nacięciami noniusza. Suwmiarka ma też wsuwkę głębokościomierza. Służy ona do pomiaru głębokości.

Pierwszą drewnianą suwmiarkę zastosowano w XVII wieku. W XVIII wieku w Anglii po raz pierwszy użyto wykonanej z mosiądzu suwmiarki z noniuszem.

Etapy pomiaru suwmiarką

·         Suwak należy odsunąć w prawo i między szczęki dolne włożyć mierzony przedmiot. Następnie suwak dosuwa się do miejsca, w którym płaszczyzny stykowe szczęk zetkną się z krawędzią przedmiotu.

·         Należy odczytać, ile całych działek prowadnicy odcina zerowa kreska noniusza. Uzyskany wynik odpowiada wymiarowi mierzonemu w milimetrach.

·         Należy odczytać, która kreska noniusza znajduje się na przedłużeniu kreski podziałki prowadnicy (najdokładniej pokrywa się z kreską prowadnicy). Ta kreska noniusza wskazuje dziesiętne części milimetra.

Suwmiarka to przyrząd pomiarowy ,który służy domierzenia grubości przedmiotów, średnic zewnętrznych i wewnętrznych oraz głębokości otworów. Z  reguły można nią dokonać pomiaru z dokładnością do

0,1 milimetra, a nawet do 0,01 i 0,001 milimetra.

Na rysunku a) zmierzony wymiar to 80 mm, natomiast na rysunku b) 80,1 mm,

Budowa i działanie mikrometru

Mikrometr ma kabłąk, Jeden koniec kabłąka jest zakończony kowadełkiem stałym, drugi nieruchomą tuleją, na której znajduje się podziałka  wzdłużna, i obrotowym bębnem wyposażonym w podziałkę poprzeczną. Poza tym mikrometr składa się z pokrętła sprzęgła ciernego i wrzeciona, które ma gwint o skoku 0,5 milimetra. Jest ono wkręcone w nakrętkę umiejscowioną wewnątrz nieruchomej tulei. Podczas obracania bębna można dowolnie wysuwać lub chować wrzeciono. W wyniku całkowitego obrotu bębna wrzeciono przesuwa się o    0,5 milimetra . Obrócenie bębna o 1 na podziałce poprzecznej powoduje przesunięcie się wrzeciona o 0,01 milimetra.

Mikrometr to przyrząd pomiarowy o dokładności do 0,01 milimetra, umożliwiający przprowadzenie pomiaru długości, grubości i średnicy przedmiotów.

Mikrometr ma sprzęgło cierne z pokrętłem, które umożliwia dokonanie właściwego pomiaru bez ryzyka uszkodzenia gwintu w wyniku za mocnego dociśnięcia czoła wrzeciona do powierzchni mierzonego przedmiotu.

Etapu pomiaru mikrometrem

·         Za pomocą sprzęgła ciernego wrzeciono obraca się do chwili zetknięcia z mierzonym przedmiotem lub kowadełkiem (po czym sprzęgło ślizga się i nie przesuwa wrzeciona).

·         Położenie wrzeciona ustala się za pomocą zacisku.

·         Liczbę milimetrów odczytuje się w miejscu zetknięcia podziałki wzdłużnej z podziałką poprzeczną.

·         Pomiaru części milimetra dokonuje się na podziałce bębna. W tym celu należy sprawdzić, która podziałka na obwodzie bębna odpowiada wzdłużnej kresce wskaźnika tulei.